Misglwyf sy'n Gyfeillgar i'r Amgylchedd

Misglwyfau. Ie wir, dwi newydd ddweud y gair gwaharddedig. Cyn y padiau tafladwy dyn ni'n eu hadnabod ac yn eu defnyddio heddiw, roedd pobl yn defnyddio carpiau, cotwm, blew cwningen a hyd yn oed glaswellt i amsugno'r mislif. Yna datblygodd nyrsys badiau yn wreiddiol gyda’r pwrpas o drin dynion clwyfedig ar faes y gad a chafodd tamponau eu defnyddio i atal clwyfau bwledi rhag gwaedu. Daeth hwn wedyn yn ddefnydd misol ar gyfer pobl sydd â chylchred mislif. Yn Ewrop, defnyddiwyd carpiau mislif cartref hyd at y 1940au a oedd yn cael eu golchi a'u hailddefnyddio, ond symudom fel cymdeithas i ffwrdd o gynhyrchion y gellir eu hailddefnyddio a'u hailgylchu ym 1933 pan gyflwynwyd Tampax. Er bod pobl yn ansicr amdanynt ar y dechrau oherwydd pryderon am wyryfdod a'i lluniadau cymdeithasol (fel petai gosod rhywbeth yn eich fagina wneud menyw yn amhur - neu ryw lol patriarchaidd felly). Fe'i hystyriwyd yn opsiwn iachach oherwydd bod ganddynt lai o facteria na charpiau budr yn cael eu defnyddio ar amldro. Fodd bynnag, mae'r obsesiwn hwn i fod yn lân wedi ein harwain at greu ar gyfartaledd 200,000 tunnell o wastraff y flwyddyn o gynhyrchion misglwyf a all gymryd canrifoedd i fioddiraddio. Felly pam y gwnaethom gefnu ar yr opsiynau amldro, ecogyfeillgar ar gyfer rhywbeth sy'n llawn cemegau?

Ar gyfartaledd, mae menywod yn y DU yn defnyddio 11,000 o gynhyrchion mislif tafladwy yn ystod eu bywyd atgenhedlu. Mae hynny ar gyfartaledd yn £5,000 yn ystod oes rhywun. Mae'r un peth â phrynu car ail-law neis neu fynd ar wyliau moethus. Mae’r rhan fwyaf o bobl yn cael misglwyf am 40 mlynedd, heb gynnwys y rhai sy’n dechrau’n gynt neu’n gorffen yn hwyrach na’r disgwyl ac mae’r GIG yn awgrymu y bydd rhywun sy’n cael mislif yn cael tua 480 misglwyf at ei gilydd, llai os bydd yn beichiogi.

Y ddau brif gynnyrch a ddefnyddir yw padiau a thamponau. Mae pobl yn hoffi defnyddio'r rhain oherwydd cyfleustra neu oherwydd nad ydyn nhw’n gwybod dim gwahanol. Roeddwn bob amser yn cael fy magu ar badiau ac yn meddwl mai nhw oedd yr unig opsiwn ar wahân i damponau wrth fynd i'r traeth. Mae'r padiau a'r tamponau hyn yn cynnwys cymaint o wahanol fathau o gemegau ein bod yn fodlon eu rhoi yn ein cyrff. Nid yw'r cynhyrchion y mae'r rhan fwyaf ohonom yn eu defnyddio wedi'u gwneud o gotwm fel y mae llawer yn ei gredu ond maent wedi'u gwneud o ddeunyddiau synthetig fel rayon a SAPs (Polymerau Amsugnol iawn) sy'n cael eu cannu â chlorin i roi'r gwedd gwyn newydd arnynt. Dyma rai o'r pryderon sy'n gysylltiedig â'r defnydd o'r cynhyrchion hyn: Deuocsinau a ffwran: yn gysylltiedig â chanser, aflonyddwch endocrin, a gwenwyndra atgenhedlu. Mae'r rhain yn sgil-gynhyrchion y broses cannu. Gweddillion plaladdwyr: yn gysylltiedig â chanser. Mae'r rhain wedi'u canfod mewn cynhyrchion a wneir gyda chotwm a dyfwyd yn draddodiadol a chynhwysion persawr heb ei ddatgelu, a all gynnwys cemegau sy'n gysylltiedig â chanser, aflonyddwch endocrin, ac alergeddau. Daw llawer o badiau, ac weithiau tamponau, mewn mathau persawrus. Hysbysebwyd y cynhyrchion hyn fel yr opsiwn iachaf i osgoi heintiau bacteriol, fodd bynnag, trwy wneud hyn dyn ni’n caniatáu i lenwi ein hunain â gwahanol gemegau. Mae tamponau hefyd yn amsugno holl leithder y fagina sydd mewn gwirionedd yn ein gadael yn fwy tueddol o gael rhai heintiau fel BV a’r llindag (S. Thrush) gan ei fod yn cael gwared ar y bacteria da.

Cynhyrchir 200,000 tunnell o wastraff ar gyfartaledd yn y DU yn unig oherwydd cynhyrchion misglwyf. Gall padiau misglwyf gymryd 500 i 800 mlynedd i fioddiraddio sy'n golygu eu bod yn eistedd mewn safleoedd tirlenwi am 6 cenhedlaeth neu fwy am y bedair awr o ddefnydd. Gyda'r pryderon cynyddol ynghylch newid yn yr hinsawdd, bysech chi’n meddwl y byddai mwy o bwyslais ar addysgu pobl i ddefnyddio cynhyrchion y gellir eu hailddefnyddio. Gallai rheswm am hyn (efallai dim ond cynllwyn) fod oherwydd faint o arian y mae corfforaethau mawr yn ei ennill oddi wrth bobl yn cael misglwyf, dydyn nhw ddim am i’r opsiwn rhatach ailosod eu cynhyrchion nhw, hyd yn oed os yw'n fwy ecogyfeillgar. Nid yw'r rhan fwyaf yn sylweddoli pa mor ddrwg yw'r cynhyrchion untro i'r amgylchedd gan ei bod mor hawdd newid y cynnyrch, ei roi yn y bin ac agor un newydd. Yn ystod arolwg bach, dim ond 56% o'r bobl oedd yn gwybod y gwahanol fathau o gynhyrchion misglwyf amldro sydd ar y farchnad gyda 100% yn cyfaddef nad oedden nhw byth yn cael eu haddysgu am y cynhyrchion hyn yn yr ysgol. Mae hyn yn ychwanegu at y rheswm pam mae pobl yn cadw at ddefnyddio gynhyrchion tafladwy hyd yn oed pan fyddan nhw yn ymwybodol o’r risg; dydyn nhw ddim yn gwybod yr opsiynau.

Yn ystod arolwg bach, dim ond 29% o’r bobl sy’n defnyddio cynhyrchion ailddefnyddiadwy ar hyn o bryd ond byddai 73% o’r rhai a ddywedodd nad oedden nhw eisoes yn eu defnyddio yn ystyried newid. Mae hyn yn dangos bod gan bobl ddiddordeb mewn newid i gynhyrchion y gellir eu hailddefnyddio ond nad ydyn nhw’n gwybod pa opsiynau sydd ar gael. Dyna pam fy mod i yma. Byddaf yn eich addysgu ar y gwahanol fathau o gynhyrchion amldro ynghyd â phrisiau cyfartalog a'u manteision. Byddaf hefyd yn rhannu fy mhrofiad fy hun gyda rhai o'r cynhyrchion.

Cwpanau Mislif

Mae llawer yn ystyried Cwpanau Difa yn frawychus ac yn rhyfedd oherwydd eu siâp. Maent yn siâp cloch fach sy'n cael eu gosod yn y fagina. Gallwch adael y rhain i mewn am 6 – 12 awr yn dibynnu pa mor drwm yw eich llif. Gallwch gael y rhain am £15 ar gyfartaledd ar y rhyngrwyd fodd bynnag, cefais rai am £5 yr un ac mae'r rhain yn gweithio'n berffaith dda. Mae angen i chi sicrhau eu bod wedi'u gwneud o silicon o radd feddygol! Y tro cyntaf i mi ddefnyddio'r cynnyrch hwn roeddwn i'n ofnus yn onest. Roeddwn yn poeni mwy am fethu â'i gael allan eto a bod angen mynd i'r ysbyty i gael gwared arno. Gwyliais gymaint o fideos o ferched yn eu defnyddio, ac roedd yn annifyr. Roedden nhw i gyd yn cwyno am ba mor anodd oedd hi i fynd i mewn ac i fynd allan a'i fod yn teimlo'n anghyfforddus tra roedd hi i mewn. Dydw’i ddim yn gwybod os oes gan bawb farn wahanol ar bethau neu a oeddent yn bod yn or-dramatig i'r camera, ond dydw’i ddim yn cytuno â hyn o gwbl. Nid oedd y tro cyntaf i mi ei ddefnyddio yn anodd, roedd yn wahanol; profiad newydd. Cymerodd tua phum munud i mi ei gael yn y tro cyntaf ond nawr galla’ i ei roi i mewn a'i dynnu allan mewn ychydig eiliadau.

Y ffordd orau o'i wneud yw ei blygu yn ei hanner ac agor eich labia majora ag un llaw ac yna ei roi i mewn yn eich fagina gyda'r llall. Unwaith y bydd ynoch chi, byddwch chi'n teimlo pop bach wrth iddo agor. Bydda’ i’n hoffi defnyddio rhain oherwydd ar wahân i'r merched yn y fideos, allaf i ddim ei deimlo o gwbl ac a bod yn onest, bydda’ i’n anghofio fy mod ar fy misglwyf. I gael gwared arnynt dych chi'n gosod eich bysedd yn eich fagina ac yn pinsio gwaelod y cwpan i ryddhau'r sugno a'i dynnu allan. Yna gallwch chi arllwys y cynnwys i lawr y toiled a'i olchi yn y sinc cyn ei ailddefnyddio.

Gwnewch yn siwr eich bod yn berwi'r cwpan mislif i'w sterileiddio rhwng cylchoedd ac yna gadewch iddo oeri cyn ei fewnosod. Bydd hyn yn glanhau'r cwpan yn llwyr o'r holl facteria fel na fyddwch chi'n cael haint. Gwnewch yn siwr ei adael i oeri'n llwyr, nid dim ond ychydig. Fe wnes i y camgymeriad hwnnw unwaith, gan roi cwpan poeth yn fy fagina ac fe ddweda’ i wrthych nawr, nid yw'n brofiad braf. Dim ond un cwpan sydd ei angen arnoch chi oherwydd gallwch chi ei sterileiddio rhwng cylchoedd. Mae hyn yn teimlo fel llawer o ymdrech ac dwi'n gwybod y bydd rhai ohonoch yn troi eich llygaid yn meddwl nad oes gen i'r amser i gael ffwdan ond yn realistig nid yw'n cymryd llawer o amser. Yn Undeb y Myfyrwyr rydym yn dosbarthu postiadau sterileiddio microdon y gallwch eu defnyddio.

Mae llawer o bobl yn cael eu ffieiddio gan waed mislif ond ymddiriedwch ynof i, ar ôl defnyddio cwpan, byddwch yn fwy cyfforddus fyth yn eich corff eich hun. Cyn defnyddio hwn, taswn i'n cyffwrdd ag unrhyw waed ar bad, roeddwn i wedi cael fy ffieiddio’n llwyr ganddo, nawr bydda’ i’n ei arllwys i lawr y toiled a'i olchi yn y sinc yn hollol ddifater. Mae'r cynhyrchion hyn hefyd yn gadael i chi ddod i adnabod eich corff eich hun. Byddwch chi'n dechrau dod i ddeall rhythm cylch eich misglwyf. Gallaf i ddweud yn awr pan fyddaf yn dod i ddiwedd fy misglwyf fel y gall deimlo wal fy nghroth yn ehangu. Dwi'n teimlo'n fwy cyfforddus gyda fy nghorff ar ôl defnyddio'r rhain.

Disg Mislif

Mae disgiau mislif yn debyg iawn i gwpanau, ond mae ganddynt siâp gwahanol. Yn lle edrych fel cloch mae ganddi siâp crwn gwastad. Gallwch gael y rhain ar gyfartaledd am £29. Mae'r rhain yn gweithio trwy gael eu cuddio rhwng y gofod y tu ôl i'ch serfics (y fornix wain) a'ch asgwrn y gedor. Dwi'n gwybod bod hyn yn swnio'n gymhleth ac ychydig yn frawychus, ond nid yw cynddrwg ag y mae'n swnio; maent mewn gwirionedd yn eithaf hawdd i'w rhoi i mewn a'u tynnu allan. Dim ond bob 12 awr sydd angen eu newid sy'n berffaith i rywun ag amserlen brysur. Mae'r disgiau hyn yn cael eu dal ynddoch gan anatomeg eich corff yn hytrach na sugnedd fel cwpan. Mae hyn yn golygu wrth ei dynnu, nid oes angen i chi ei wasgu i ryddhau'r sugno hwn, ond dim ond ei dynnu allan.

I fewnosod y ddisg, rydych chi'n gwasgu'r ochrau at ei gilydd (bron yn haneru'r maint) gan wneud iddo edrych fel tampon a'i fewnosod yn eich fagina. Bydd yn teimlo fel eich bod yn gosod tampon heb gymhwysydd. Defnyddiwch fys i'w wthio i fyny nes bod cefn y ddisg y tu ôl i'ch serfics ac yna gogwyddwch flaen y ddisg i'w osod yn ei le y tu ôl i'ch asgwrn cyhoeddus.

Padiau y gellir eu hailddefnyddio

 Mae'r rhain yn rhywbeth nad oeddwn yn siwr amdanynt cyn eu defnyddio, fodd bynnag ni fyddwn byth yn mynd yn ôl nawr. Maent mor hawdd a chymaint yn fwy cyfforddus na'r pad tafladwy traddodiadol. Bu'n rhaid i mi fenthyg pad tafladwy gan imi anghofio dod â fy un i gyda mi unwaith ac roedd y rhain mor anghyfforddus. Teimlais ei fod yn rhwbio yn erbyn fy nghoes drwy'r amser, yn cythruddo fy nghroen, ac yn teimlo’n ludiog braidd. Roedd y rhain yn bethau nad oeddwn i erioed wedi meddwl amdanyn nhw o'r blaen wrth eu defnyddio. Nawr gan ddefnyddio padiau amldro, ni allwn byth fynd yn ôl i'r anghysur.

Gan amlaf, mae’r rhain yn cael ei werthu am tua £25 am becyn ohonyn nhw. Prynais fy un i ar-lein am £24, sef pecyn o 12. Daeth y rhain gyda phadiau rhyddhau bach sy'n cyfateb i leinin trôns ac yna ystod o badiau canolig i fawr ac i fawr iawn. Daethon nhw mewn bag bach ciwt y bydda’ i yn awr yn ei ddefnyddio i gario cwpl ohonynt o gwmpas gyda mi ym mhobman rhag ofn y bydd argyfwng. Dych chi'n gwisgo'r rhain fel pad arferol, gan eu clipio ar y gwaelod ar eich trôns ac yna ar ôl ychydig oriau rydych chi'n ei newid am un arall. Dwi'n tueddu i'w cadw mewn bag bach ac ar ddiwedd fy nghylch, rwy'n eu rhoi yn y peiriant golchi, ac maent wedyn yn barod at y misglwyf nesaf. Mae'n bwysig eu rinsio ar ôl eu defnyddio mewn dwr nes ei fod yn rhedeg yn glir, yna eu rhoi yn y peiriant golchi a pheidiwch â defnyddio cyflyrydd ffabrig. Maen nhw'n golchi mor hawdd. Dwi'n dueddol o wisgo'r rhain wrth eistedd yn y ty, ond bydden nhw yn gweithio'r un mor dda os ydynt yn eu gwisgo o gwmpas y lle.

Mae llawer yn cael eu troi i ffwrdd o'r cynnyrch hwn oherwydd eu bod yn credu bod eu llif yn rhy drwm ac na fyddai'r pad yn gallu ei drin. Fodd bynnag, profwyd bod y padiau hyn yn amsugno mwy na'r rhai tafladwy. Yn bersonol, dydw’i erioed wedi cael unrhyw ollyngiadau; dydw’i erioed wedi dod yn agos hyd yn oed.

Dillad Isaf Cyfnod

Mae'r rhain yn wych ar gyfer pobl nad ydynt yn hoffi teimlo fel eu bod ar eu misglwyf. Maen nhw’n gweithio yr un ffordd â'r padiau ond trwy osod y pad yn y dillad isaf. Gallwch brynu y rhain ar-lein am tua £19.99 am becyn o dri. Er bod y rhain yn ddrutach na phadiau, mae'n fwy cyfforddus gan ei fod yn teimlo fel eich bod yn gwisgo pâr arferol o drôns; maent hefyd yn arwahanol iawn. Nid oes angen i chi boeni am ollyngiadau yn y rhain gan eu bod yn glynu wrth eich corff, felly maen nhw'n dal popeth i mewn.

Er bod rhai o'r rhain yn cynnwys plastig yn y cynhyrchion fel y cwpan mislif, neu'r botymau ar y padiau, oherwydd byddech chi'n defnyddio llawer llai na chynhyrchion tafladwy arferol, byddech chi'n helpu'r amgylchedd yn sylweddol. Mae rhai yn defnyddio tua 17 o badiau neu damponau y misglwyf a rhai yn defnyddio 204 pad y flwyddyn. Dyna fyddai'r gwahaniaeth o 17 o badiau mewn safleoedd tirlenwi o gymharu â 204. Hynny yw, dim ond os byddwch chi'n taflu'ch padiau amldro bob blwyddyn, ond does dim llawer o bobl yn gwneud hynny oherwydd gallan nhw bara ychydig flynyddoedd ichi os ydych chi'n gofalu amdanyn nhw’n iawn. Mae llawer o'r cynhyrchion hyn hefyd yn ymddangos yn eithaf drud a all olygu nad yw pobl yn eu prynu. Fodd bynnag, os ydych chi'n meddwl faint y byddai angen i chi ei brynu, mae'n rhatach. Mae'r pecyn padiau arferol yn costio £2 - £4 ar gyfartaledd, sef £24 - £52 y flwyddyn neu £24 am becyn o badiau o ar-lein a fyddai'n para ychydig flynyddoedd i chi.

Mae Undeb y Myfyrwyr yn darparu cynhyrchion misglwyf amldro am ddim yn y gwasanaeth Cyngor yn adeilad yr undeb. Os hoffech weld pa opsiynau sydd gennym, e-bostiwch Molly yn Union.advice@avber.ac.uk i drefnu apwyntiad.

Rhagor o Wybodaeth.

Sabrina, “The History of the Sanitary Pad”, femme international, (2013) <https://femmeinternational.org/the-history-of-the-sanitary-pad/#:~:text=Before%20the%20disposable%20pad%20was,women%20to%20handle%20their%20periods.>

Laura Hampson, “Women spend £5,000 on period products in their lifetime”, Evening Standard, (2019) <https://www.standard.co.uk/escapist/health/how-much-do-women-spend-on-period-products-a4299531.html>

Made Safe, “Feminine Care”, Made Safe <https://www.madesafe.org/education/whats-in-that/feminine-care/>

Jennifer Kotler, “A short history of modern menstrual products”, Clue, (2018) < https://helloclue.com/articles/culture/a-short-history-of-modern-menstrual-products#:~:text=1930s%20to%201940s%3A%20%E2%80%9CThe%20Kotex,under%20the%20name%20%E2%80%9CTampax.%E2%80%9D>

Anne Loreto Cruz, “Everything you need to know about menstrual discs”, Mashable UK, (2021) < https://mashable.com/article/menstrual-discs-explainer/?europe=true#:~:text=Disposable%20discs%20are%20made%20out,discs%20are%20a%20little%20intimidating>